<aside> đź”– Communicatie in programma's is daarom een apart vakgebied. Dit artikel (long read) legt uit wat programmacommunicatie is, hoe je programmacommunicatie aanpakt en hoe het organiseert.
</aside>
Organisaties hebben continu te maken met veranderingen. Soms gedreven door hun eigen ambitie en soms door een verandering in de buitenwereld. Vaak wordt het werk dat nodig is om de veranderdoelen te realiseren, georganiseerd in programma’s. Dit is anders dan werken in projecten of afdelingen en vraagt daarom een andere aanpak, andere kennis en vaardigheden en een andere manier van samenwerken tussen programmateams en communicatieprofessionals.
*“Een programma is een tijdelijke manier van samenwerken, gericht op het nastreven van bepaalde doelen die bijdragen aan het verwezenlijken van de strategie van de organisatie(s). Het is een tijdelijke, doelgerichte aanpak van een veranderopgave, waarvoor in samenhang allerlei inspanningen worden gerealiseerd. Die opgave kan zich binnen een organisatie bevinden, maar kan ook meerdere organisaties raken. Vaak zijn bij programma’s meerdere organisaties betrokken.”*Uit Werken aan Programma’s van Björn Prevaas
Een programma is een organisatievorm die de laatste jaren een enorme vlucht heeft genomen. In het bedrijfsleven en bij de overheid worden grote veranderopgaven meer dan ooit in programma’s georganiseerd. Als je wilt weten waarom, moet je kijken naar wat een programma precies is.
Bij het woord programma denk je misschien aan een project, maar dan groter, complexer en met een langere doorlooptijd. Maar dat is een misverstand. Een programma is echt iets anders dan een project. Een project is een organisatievorm waarin gewerkt wordt aan een concreet tastbaar eindresultaat. Het is vooraf duidelijk wat er wordt gerealiseerd. En wat daarvoor nodig is. Bijvoorbeeld de aanleg van een brug. Of de invoer van een nieuw kassasysteem in een winkelketen.
Programma’s verwezenlijken de ambitie van een organisatie en gaan over een verandering. Zo’n veranderopgave is eigenlijk altijd complex en meestal ook onvoorspelbaar. Er wordt gewerkt aan een doel zonder dat de exacte route is uitgestippeld. Bijvoorbeeld een woonwijk veiliger maken. Of het aantal bedrijfsongevallen terugdringen.
Een programmaplan is een document waarmee een programmamanager sturing geeft aan een programma. Een programmaplan is het uitgangspunt voor de communicatiestrategie van een programma. In een programmaplan worden verschillende aandachtsgebieden toegelicht. Voor een communicatiestrategie zijn de volgende aandachtsgebieden relevant:
Een programma doorloopt altijd een aantal stadia. Grofweg zijn dat het oriëntatiestadium, opbouwstadium, uitvoeringsstadium en afbouwstadium. Elke stadium heeft een eigen doel en succesfactoren waarbij de rol van communicatie onmisbaar is. Per stadium doet communicatie het volgende: