November 16, 2021

Grote organisaties bij de overheid of in het bedrijfsleven organiseren veranderingen vaak in programma’s. Bij het woord programma denk je misschien aan een project, maar dan groter, complexer en met een langere doorlooptijd. Maar dat is een misverstand. Een programma is echt iets anders dan een project. Daarom is communicatie in programma’s ook echt anders dan communicatie in projecten. De unieke kenmerken van een programma vragen om een andere manier van denken en een andere manier van samenwerken tussen programmamanagers en communicatieprofessionals.

**1. Programma’s zijn onvoorspelbaar

In een programma werk je aan een doel zonder dat de exacte route is uitgestippeld. Dit maakt een programma onvoorspelbaar. Als communicatieprofessional moet je flexibel kunnen meebewegen zonder het doel uit het oog te verliezen. De belangrijkste beslissingen worden onderweg genomen. Als communicatieprofessional kun je bij die beslissingen een sparringpartner zijn voor het programmamanagement. Jij kunt tijdens de besluitvorming inzicht geven in wat het besluit betekent voor stakeholders, voor processen, voor het imago, voor het draagvlak. Deze rol van de communicatieprofessional is in veel organisaties geen vanzelfsprekende rol. Deze rol innemen en invullen is een mooie uitdaging waar visie en leiderschap voor nodig is. Ondernemende en initiatiefrijke communicatieprofessionals passen daarom goed in programma’s.

2. Programma’s zijn tijdelijk

Een programmateam bestaat vaak uit mensen van allerlei verschillende afdelingen van een organisatie en soms zelfs uit verschillende organisaties. Samenwerking vindt op heel veel plekken en in heel veel vormen plaats. Zeker in grote programma’s is er heel veel informele communicatie tussen de programmamedewerkers. Dit betekent dat je als communicatieprofessional bij je dagelijkse werk niet kan terugvallen op de bestaande processen en routines in de organisatie. Jij moet onderdeel zijn van het netwerk. Alleen dan kan je signaleren, verbinden en beïnvloeden. Jezelf positioneren in het informele netwerk is een leuke uitdaging die goed past bij communicatieprofessionals die houden van netwerken en overtuigen. Communicatieprofessionals die hun werk als een evangelie durven te verkondigen.

3. Programma’s zijn complex

Programma’s zijn er vaak om de ambitie van een organisatie te verwezenlijken, maar soms ook omdat een verandering gewoon moet. Zo’n veranderopgave is eigenlijk altijd complex en heeft grote impact. Als het eenvoudig was, zou de bestaande organisatie het immers wel doen. De complexiteit zit in de combinatie van punt 1 en 2: in samenhang werken in een onvoorspelbare omgeving.

Je krijgt als communicatieprofessional in een programma geen hapklare opdrachten. Je identificeert en analyseert zelf waar communicatie nodig is, kansen biedt of problemen verhelpt. Je vertaalt dit naar oplossingen en organiseert je eigen werk. Hierin kun je jezelf steeds blijven uitdagen. Je kunt binnen het programma je grenzen blijven verleggen en je in rap tempo ontwikkelen.

Programma’s zijn leuk!

Het mooiste kenmerk van werken in programma’s: Het is leuk! Je werkt met gedreven mensen. Je hebt invloed op de route en het succes. Het is soms moeilijk en meestal leerzaam. Als je ervan houdt om van de gebaande paden af te wijken en te improviseren, zijn programma’s de ideale werkomgeving voor je.